Thời gian làm việc: Từ 8h00 đến 18h00 các ngày
Hotline: 0901151766
Mô hình vườn sinh thái là phương pháp canh tác nông nghiệp dựa trên nguyên lý của hệ sinh thái tự nhiên, trong đó các loài thực vật đa dạng cùng tồn tại, hỗ trợ lẫn nhau, tạo ra môi trường trồng trọt bền vững, ổn định và thân thiện với môi trường. Trồng măng tây theo mô hình này không chỉ cung cấp sản phẩm chất lượng mà còn bảo vệ đất, duy trì đa dạng sinh học và tạo cân bằng tự nhiên cho khu vườn. Vườn sinh thái bao gồm nhiều tầng thực vật khác nhau, từ cây ăn quả, cây bụi, cây thân thảo cho đến rau và các loại cây gia vị. Trong hệ sinh thái này, cây măng tây là sự lựa chọn hoàn hảo nhờ đặc điểm là cây lâu năm với tuổi thọ có thể lên tới 20 năm, hoàn toàn phù hợp với điều kiện đa dạng và tự nhiên của vườn sinh thái. Trồng măng tây không chỉ cung cấp những thực phẩm ngon, an toàn mà còn mang lại trải nghiệm làm vườn ý nghĩa, giúp con người tái kết nối sâu sắc với thiên nhiên và hiểu rõ hơn về các quy luật tự nhiên. Sự phù hợp của măng tây trong mô hình vườn sinh thái Măng tây cần một vị trí ổn định lâu dài để hệ thống rễ phát triển mạnh mẽ, từ đó hỗ trợ sự phát triển của ngọn – là phần thu hoạch chính. Với đặc điểm rễ mọc sâu, măng tây ít cạnh tranh về dinh dưỡng và nước với đa số cây trồng khác trong vườn. Đặc tính này giúp măng tây dễ dàng sống chung với các loài cây khác, góp phần tạo ra một môi trường canh tác cân bằng và bền vững. Trong vườn sinh thái, những cây cao tầng như cây ăn quả sẽ tạo bóng râm tự nhiên, nhưng sẽ được trồng với khoảng cách phù hợp và chọn giống có tán lá thưa – để không che hết ánh nắng của măng tây. Ngược lại, với chiều cao trung bình từ 1-2m, măng tây cũng đóng vai trò bảo vệ các loại cây thấp tầng và rau xanh khỏi tình trạng cháy lá do ánh nắng gay gắt. Việc trồng xen măng tây với các cây có khả năng cố định đạm như cây họ đậu giúp cải thiện chất lượng đất và cung cấp dinh dưỡng bổ sung cho măng. Đồng thời, trồng xen các loại cây có khả năng xua đuổi sâu bệnh tự nhiên như húng quế, hoa cúc vạn thọ sẽ bảo vệ măng tây mà không cần sử dụng hóa chất. Đây là những ưu điểm nổi bật khiến măng tây trở thành lựa chọn lý tưởng trong mô hình vườn sinh thái. Vì sao gọi là mô hình vườn sinh thái? Mô hình vườn sinh thái tuân theo các nguyên tắc quan trọng nhằm duy trì cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường sống: Nguyên tắc đầu tiên là tuân thủ quy luật tự nhiên. Các loài thực vật được trồng cùng nhau sẽ hỗ trợ và tương tác tích cực để cùng phát triển khỏe mạnh. Thứ hai, đa dạng sinh học được xem là yếu tố cốt lõi của mô hình này. Nhiều tầng cây với kích thước và chức năng khác nhau cùng phát triển, tạo nên một hệ sinh thái phong phú, ổn định và có khả năng tự phục hồi. Thứ ba, phương pháp canh tác hạn chế tối đa việc đào xới đất, giữ nguyên cấu trúc đất tự nhiên, giúp bảo tồn hệ vi sinh vật đất và đảm bảo độ phì nhiêu lâu dài. Thứ tư, mô hình này ưu tiên giảm thiểu việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, thay vào đó là sử dụng thiên địch và các loại cây có khả năng xua đuổi sâu bệnh một cách tự nhiên, thân thiện với môi trường. Cuối cùng, việc sử dụng các lớp phủ hữu cơ như lá cây, rơm rạ, cỏ khô giúp bảo vệ đất khỏi xói mòn, giữ ẩm đất, hạn chế cỏ dại phát triển và cung cấp chất dinh dưỡng hữu cơ cho đất, từ đó góp phần tái tạo đất và tiết kiệm nước tưới. Cách trồng măng tây không cần đào xới Trồng măng theo hướng sinh thái tập trung vào việc bảo tồn cấu trúc đất tự nhiên, bảo vệ và phát triển hệ sinh thái đất. Đầu tiên, cần lựa chọn vị trí có đủ ánh sáng mặt trời từ 6-8 giờ mỗi ngày để đảm bảo cây phát triển tốt nhất. Tiếp theo, cần dọn sạch bề mặt đất, loại bỏ cỏ dại và các vật cản. Gốc măng tây (crown hay vương miện) được đặt trực tiếp lên mặt đất mà không cần đào hố. Khi đặt gốc măng, nhẹ nhàng xòe đều các rễ ra xung quanh để tối đa hóa khả năng hấp thụ dinh dưỡng và nước ngay từ ban đầu. Sau khi đặt cây, tiến hành phủ một lớp vật liệu hữu cơ như lá cây khô, rơm rạ hoặc cỏ khô xung quanh gốc măng tây. Lớp phủ hữu cơ này không chỉ giúp bảo vệ đất khỏi tác động tiêu cực của môi trường như mưa lớn hoặc nắng gắt mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho hệ vi sinh vật đất phát triển, góp phần cải thiện độ phì nhiêu đất. Tiếp tục bổ sung một lớp phân hữu cơ dày khoảng 5-10cm bên trên lớp phủ hữu cơ. Phân hữu cơ sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt trong giai đoạn đầu tiên giúp cây phát triển khỏe mạnh. Cuối cùng, tưới nước nhẹ nhàng và đều đặn để duy trì độ ẩm cần thiết cho cây. Trong giai đoạn đầu, đất cần được giữ ẩm liên tục để hỗ trợ tốt cho rễ cây phát triển. Khi cây bắt đầu phát triển, hãy bổ sung thêm một lớp mùn mỏng nhằm giữ ẩm và ngăn chặn sự phát triển của cỏ dại. Ưu điểm nổi bật Phương pháp này bảo vệ cấu trúc đất tự nhiên, hạn chế xói mòn và thoái hóa đất. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật có lợi trong đất phát triển, giúp cây trồng khỏe mạnh. Việc sử dụng lớp phủ hữu cơ giúp tiết kiệm công sức chăm sóc, lượng nước tưới và hạn chế sự phát triển của cỏ dại. Nhờ đó, sản phẩm măng tây thu hoạch được an toàn, chất lượng cao và thân thiện với môi trường. Trồng xen canh Trồng xen canh là kỹ thuật quan trọng trong mô hình vườn sinh thái, giúp tối ưu hóa không gian canh tác, tăng cường đa dạng sinh học và giảm thiểu sâu bệnh tự nhiên. Khi trồng măng tây trong vườn sinh thái, cần chú ý các nguyên tắc và lựa chọn các loại cây phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất: Lựa chọn cây họ đậu: Các loại cây họ đậu như đậu xanh, đậu tương, đậu đen… có khả năng cố định đạm tự nhiên nhờ vào các vi khuẩn cộng sinh ở rễ, giúp cải thiện chất lượng đất, cung cấp thêm đạm hữu cơ cho măng tây. Trồng xen các cây này quanh hoặc giữa các hàng măng tây giúp đất luôn giàu dinh dưỡng mà không cần sử dụng phân bón hóa học. Trồng các cây có khả năng xua đuổi côn trùng tự nhiên: Các loại cây như hoa cúc vạn thọ, húng quế, tỏi, hành… có mùi đặc trưng giúp xua đuổi sâu bệnh gây hại cho măng tây. Việc xen canh này không chỉ giảm sự phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật mà còn thu hút các loài côn trùng có lợi, góp phần cân bằng hệ sinh thái trong vườn. Trồng các cây thân thấp và cây phủ đất: Các loại cây như cải bó xôi, rau cải, xà lách hoặc cây gia vị như rau mùi, ngò gai, bạc hà… rất thích hợp để trồng xen vào khoảng trống giữa các hàng măng tây. Những cây này giúp che phủ đất, giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và tận dụng hiệu quả ánh sáng, không gian trong vườn. Kết hợp với cây ăn quả cao tầng: Các cây ăn quả như chuối, bơ, xoài hoặc cam quýt trồng ở tầng cao cung cấp bóng râm nhẹ, tạo môi trường thích hợp để cây măng tây phát triển tốt, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nắng nóng. Bóng mát từ những cây này giúp bảo vệ đất, giảm nhiệt độ mặt đất, đồng thời tạo ra các sản phẩm đa dạng, tăng giá trị kinh tế của mô hình vườn sinh thái. Mô hình trồng măng tây theo hướng vườn sinh thái không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm và năng suất mà còn góp phần bảo vệ môi trường, tạo ra hệ sinh thái bền vững, hướng đến một nền nông nghiệp hữu cơ và thân thiện với thiên nhiên.
Trong ngành nông nghiệp hiện đại, việc dự đoán năng suất cây trồng trước khi thu hoạch luôn là bài toán quan trọng và cần thiết. Đặc biệt với các loại cây có giá trị kinh tế cao như măng tây, dự báo năng suất chính xác có thể giúp nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp đưa ra quyết định kịp thời về việc quản lý nhân công, thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm. Tại sao cần sử dụng khoa học dữ liệu để dự đoán năng suất? Thông thường, năng suất của cây trồng phụ thuộc vào nhiều yếu tố tự nhiên như thời tiết, đất đai và dinh dưỡng. Việc chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền thống có thể không đủ chính xác, đặc biệt khi biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp và khó dự đoán. Vì thế, ứng dụng khoa học dữ liệu, đặc biệt là kết hợp giữa máy học (machine learning) và mô hình thống kê trở thành giải pháp tối ưu để tăng cường độ chính xác và tính dự báo. Nghiên cứu điển hình từ Nhật Bản Một nghiên cứu khoa học từ Nhật Bản đã áp dụng thành công việc kết hợp hai phương pháp: Máy học: sử dụng mạng Bayes (Bayesian Network) để xác định các yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến năng suất. Thống kê truyền thống: sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính để tạo ra dự báo dễ hiểu và minh bạch. Lý do chọn kết hợp hai phương pháp này là vì mặc dù các thuật toán máy học tiên tiến như Deep Learning có khả năng dự báo rất cao, nhưng chúng lại khó giải thích tại sao lại đưa ra kết quả đó (được gọi là "black-box"). Điều này khiến người sử dụng khó tin tưởng hoàn toàn vào kết quả dự báo. Trong khi đó, mô hình hồi quy tuyến tính tuy đơn giản nhưng lại dễ giải thích, giúp nông dân hiểu rõ tại sao năng suất tăng hay giảm. Cách thức tiến hành nghiên cứu Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập dữ liệu trong suốt một mùa vụ tại một trang trại trồng măng tây ở Nhật Bản. Các dữ liệu được thu thập từ các cảm biến được lắp đặt bao gồm: Nhiệt độ Độ ẩm không khí Ánh sáng (cường độ ánh sáng mặt trời) Độ ẩm đất Giá trị EC đất (chỉ số đo dinh dưỡng trong đất) Các dữ liệu này được ghi nhận liên tục mỗi 10 phút, giúp xây dựng được bộ dữ liệu rất chi tiết và phong phú. Sau khi thu thập, các dữ liệu được xử lý và tổng hợp thành các chỉ số thống kê dễ hiểu, chẳng hạn: Chỉ số thống kê Cách tính toán Tổng lượng ánh sáng trong ngày Tính tổng lượng ánh sáng từ ngày hôm trước tới sáng hôm dự báo Tổng nhiệt độ tích lũy trong ngày Tính tổng nhiệt độ tích lũy của ngày trước đó Xu hướng thay đổi độ ẩm đất và dinh dưỡng đất Xác định xu hướng tăng giảm dựa trên dữ liệu mỗi ngày Kết quả và những phát hiện quan trọng Kết quả từ nghiên cứu cho thấy các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất măng tây là: Yếu tố Ảnh hưởng đến năng suất Tổng ánh sáng tích lũy Ánh sáng càng nhiều thì năng suất càng cao Nhiệt độ ngày trước Nhiệt độ thấp giúp tăng trưởng nhanh vào ngày hôm sau Giá trị EC đất và độ ẩm đất Giá trị EC giảm nghĩa là cây hấp thu dinh dưỡng tốt hơn Mô hình hồi quy tuyến tính sử dụng các yếu tố này đã dự báo khá chính xác về xu hướng năng suất tăng hay giảm của cây măng tây trong tương lai gần. Lợi ích thực tế cho người nông dân Việc dự báo chính xác và giải thích được lý do khiến năng suất thay đổi giúp người nông dân: Chủ động hơn trong việc lên kế hoạch thu hoạch. Dễ dàng quản lý nguồn nhân lực và giảm lãng phí. Có cơ sở khoa học để thực hiện các biện pháp chăm sóc cây trồng như tưới nước, bón phân đúng thời điểm và lượng cần thiết. Tiềm năng ứng dụng công nghệ này tại Việt Nam Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn trong nông nghiệp, đặc biệt với lợi thế về điều kiện khí hậu đa dạng và nguồn đất đai phong phú. Việc ứng dụng công nghệ khoa học dữ liệu như nghiên cứu tại Nhật Bản hoàn toàn khả thi và hứa hẹn đem lại hiệu quả cao. Cụ thể, các doanh nghiệp và nông dân tại Việt Nam có thể: Xây dựng các mô hình dự đoán năng suất cho các loại cây trồng chủ lực như măng tây, cà phê, hồ tiêu, và cây ăn quả. Tối ưu hóa quá trình sản xuất và giảm chi phí thông qua việc áp dụng chính xác phân bón, nước tưới dựa trên dữ liệu thời tiết và đất đai. Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước nhờ vào năng suất ổn định, chất lượng sản phẩm cao và kiểm soát tốt quá trình canh tác. Thách thức và triển vọng Dù kết quả bước đầu khả quan, mô hình vẫn còn một số hạn chế do lượng dữ liệu còn nhỏ và chỉ áp dụng tại một trang trại duy nhất. Để tăng độ tin cậy và ứng dụng rộng rãi hơn, nhóm nghiên cứu đề xuất: Thu thập dữ liệu thêm từ nhiều mùa vụ và điều kiện môi trường khác nhau. Kiểm chứng lại kết quả mô hình với các trang trại khác và điều chỉnh phù hợp hơn. Kết luận Nghiên cứu này không chỉ cho thấy tiềm năng to lớn của khoa học dữ liệu trong lĩnh vực nông nghiệp, mà còn là bước tiến giúp người nông dân tối ưu hóa hiệu quả canh tác, hướng đến nền nông nghiệp thông minh, bền vững và hiệu quả cao hơn. Việt Nam, với tiềm năng nông nghiệp lớn, hoàn toàn có thể học tập và ứng dụng phương pháp này để nâng cao hiệu quả sản xuất, tạo ra giá trị kinh tế cao hơn và bền vững hơn.
1. Mùi vị tổng thể (độ ngọt, đắng, hương vị đặc trưng) Măng tây thân to (đường kính lớn >1,3cm): Ưu điểm: vị có xu hướng dịu hơn, ít đắng hơn do phần lõi dày mọng nước, tỷ lệ vỏ (lớp xơ) thấp nên vị ngọt thanh nổi bật hơn. Đặc biệt với măng tây trắng loại to, khi gọt bỏ vỏ ngoài thì phần thân “mập” chứa nhiều hương vị đậm đà, ăn rất thỏa mãn. Một số người cho rằng măng to ít đậm vị măng tây hơn so với cọng nhỏ. Tuy nhiên, các chuyên gia nông nghiệp khẳng định sự khác biệt về mùi vị giữa măng to và măng nhỏ là không đáng kể nếu măng còn tươi. Lưu ý: Măng tây tím thường có vị ngọt hơn và ít đắng do chứa nhiều đường hơn và ít chất gây đắng hơn. Măng tây trắng vị nhẹ, hơi ngọt và hơi đắng thanh. Măng tây xanh có vị hăng nhẹ kiểu rau xanh (grassy) và hơi đắng hơn trắng. (Sự khác biệt về đường kính không làm thay đổi hoàn toàn các đặc trưng này mà chủ yếu ảnh hưởng độ đậm nhạt của vị). Măng tây thân nhỏ (đường kính nhỏ <1,3cm): Ưu điểm: cọng nhỏ thường có hương vị “măng tây” đậm hơn một chút (mùi hăng đặc trưng rõ rệt hơn). Nhiều đầu bếp thích loại mảnh để trang trí món ăn vì hình thức thanh mảnh và màu xanh tươi sáng nổi bật, đồng thời măng nhỏ có vị tươi mới, hơi giòn ngọt khi nấu nhanh. Nhược điểm: cọng mỏng có thể mang vị đắng hoặc chát hơn nếu phần vỏ chứa nhiều hợp chất như saponin (khiến măng đắng) – do tỷ lệ vỏ cao. Nếu măng tây không tươi, cọng mảnh mất nước nhanh sẽ trở nên hăng và dai hơn (kém vị ngọt) so với cọng to. Ngoài ra, một số chuyên gia ẩm thực cho rằng cọng mảnh chỉ “gợi ý” hương vị măng tây, không đầy đủ phong phú bằng cọng dày. 2. Kết cấu (độ giòn, mềm, dai, mọng nước) Măng tây thân to: Ưu điểm: kết cấu mềm và mọng nước ở bên trong khi nấu chín đúng cách. Thực tế “các măng tây mập chứa phần thịt bên trong rất mềm, non, như mousse rau củ” nếu nấu khéo. Lõi măng tây to có nhiều sợi xơ hòa tan mềm hơn, nên ăn ít dai hơn so với măng nhỏ. Thân to tuy có vỏ ngoài dày hơn nhưng khi gọt bỏ lớp vỏ xơ (đặc biệt với măng trắng) thì gần như toàn bộ cây măng trở nên giòn mềm, dễ nhai. Nhược điểm: nếu không gọt vỏ hoặc bỏ phần gốc già, măng to có thể còn sót xơ dai ở vỏ ngoài (đặc biệt đoạn gốc). Tuy nhiên, điều này xử lý dễ dàng bằng cách gọt nhẹ phần gốc 1-2 cm hoặc chần sơ. Nhìn chung, giới chuyên môn nhận định măng tây to mềm hơn măng nhỏ chứ không hề dai hơn như nhiều người lầm tưởng. Măng tây thân nhỏ: Ưu điểm: cọng nhỏ mảnh có độ giòn nhất định khi vừa chín tới, do các sợi xơ được nén chặt tạo cảm giác chắc và giòn sần sật hơn. Vỏ mỏng nên thường không cần gọt, có thể chế biến trực tiếp, giữ được kết cấu tự nhiên. Nhược điểm: do sợi xơ tập trung hơn, măng nhỏ khi nấu chín có xu hướng rắn và chắc hơn măng to (không “mềm” bằng)– nghĩa là ăn có thể hơi dai hơn một chút nếu nấu chưa đủ lâu. Cọng mảnh cũng dễ bị teo tóp, nhăn nhúm nếu để lâu sau thu hoạch hoặc nấu quá chín (do ít lõi giữ nước). Nói cách khác, măng tây nhỏ tuy nhìn mảnh mai nhưng lại “chắc” và dai hơn măng to về cấu trúc sợi khi so sánh trực tiếp. (Măng tây tím thường rất mềm, ít xơ ngay cả với cọng to do hàm lượng lignin thấp – có thể ăn sống vẫn thấy giòn ngọt; măng trắng cọng to phải gọt vỏ vì vỏ rất dai; măng xanh cọng to hay nhỏ độ dai/giòn trung bình, phụ thuộc nhiều vào độ tươi). 3. Mức độ phù hợp với các phương pháp chế biến (xào, luộc, hấp, nướng) Mỗi cỡ măng tây phù hợp với cách nấu riêng để phát huy ưu điểm kết cấu và hương vị. Dưới đây là so sánh: Xào (stir-fry nhanh): Măng thân nhỏ phù hợp hơn do dễ chín đều nhanh chóng, giữ được độ giòn nhẹ và màu xanh tươi; cọng nhỏ cũng dễ thấm gia vị và trộn đều với các nguyên liệu khác mà không lấn át. Măng to muốn xào cần thái khúc mỏng hoặc chần sơ trước, nếu không bên ngoài dễ chín quá mà bên trong vẫn hơi dai. Ưu điểm của măng to khi xào là cho miếng măng dày ngọt; nhược điểm là phải xử lý kỹ hơn (gọt vỏ gốc, cắt nhỏ) trước khi xào. Luộc (boiling): Măng thân to thích hợp để luộc hoặc hấp nguyên cây – cần thời gian lâu hơn một chút nhưng đem lại trải nghiệm mềm ngọt tuyệt vời, “giàu nước và gần như tan trong miệng” nếu luộc vừa chín tới. Nhiều nhà hàng châu Âu ưa chuộng luộc măng trắng to rồi dùng kèm sốt để cảm nhận trọn vẹn độ mềm mọng. Cọng nhỏ cũng có thể luộc nhưng thời gian luộc rất ngắn (chỉ 1–2 phút), dễ bị mềm nhũn nếu quá lửa. Măng nhỏ luộc thích hợp khi muốn ăn giòn thanh, nhưng phải canh thời gian chuẩn. Hấp (steaming): Tương tự luộc, măng to hấp nguyên cây cho độ chín mềm đồng đều, giữ được vị ngọt tự nhiên; lưu ý hấp lâu hơn chút để phần lõi dày chín mềm. Măng nhỏ hấp nhanh, nên hấp cách thủy thời gian ngắn để giữ độ giòn, tránh hấp quá lâu làm măng héo và mất màu. Măng trắng to thường được hấp hoặc luộc là chính do vỏ dày cần làm chín kỹ. Măng tím có thể hấp nhưng hấp lâu sẽ mất màu tím (chuyển sang xanh) dù hương vị không đổi. Nướng (áp chảo, lò, hoặc grill): Măng to vượt trội khi nướng vì chịu được nhiệt cao lâu hơn – đủ thời gian để bên ngoài xém vàng thơm mà bên trong vẫn còn độ giòn mọng. Cọng to cũng dễ trở mặt và ít bị rơi lọt qua vỉ nướng. Bạn có thể nướng nguyên cọng măng to trên than hoặc lò mà không lo bị khô xơ; thậm chí nướng măng to còn cho cảm giác “thịt” dày, ăn lụp bụp mọng nước bên trong. Trong khi đó, măng nhỏ nướng cần lưu ý: ưu điểm là chín rất nhanh và có thể đạt độ xém cạnh ngoài ý muốn mau lẹ, phù hợp nếu muốn nướng cực nhanh. Nhưng nhược điểm là cọng mảnh dễ bị cháy xém hoặc khô quắt trước khi người nấu kịp trở tay. Để nướng măng mảnh, nên dùng vỉ lưới hoặc xiên que để dễ trở cùng lúc, và nướng thời gian rất ngắn. Một mẹo là nướng măng mảnh ở mép nhiệt thấp hơn trên bếp than hoặc gói trong giấy bạc để hạn chế cháy. Kết luận: Không có loại kích cỡ nào hoàn toàn “tốt hơn” loại nào – tùy vào sở thích cá nhân, mục đích sử dụng và món ăn cụ thể mà ta chọn măng tây thân to hay nhỏ cho phù hợp. Nếu muốn món măng tây mềm ngọt, mọng nước làm trung tâm (như luộc/hấp ăn kèm sốt hoặc nướng nguyên món), măng tây khổng lồ là lựa chọn lý tưởng vì độ mềm và ngọt nước vượt trội. Ngược lại, nếu cần măng tây chín nhanh, giòn nhẹ để xào hoặc trộn cùng các nguyên liệu khác (trong risotto, salad, món xào), măng tây mảnh sẽ hài hòa và đẹp mắt hơn. Dù xanh, trắng hay tím, măng tây tươi ngon ở bất kỳ kích cỡ nào đều bổ dưỡng và ngon miệng; điều quan trọng là lựa chọn đúng loại cho mục đích nấu để phát huy ưu điểm hương vị và kết cấu của từng loại. Nguồn tham khảo: Nhiều đầu bếp, nông dân và chuyên gia đã chia sẻ kinh nghiệm về vấn đề này, chẳng hạn giáo sư Peter Ferretti (ĐH Penn State) khẳng định “măng tây thân lớn (trên 1,3 cm) thường mềm và bổ dưỡng hơn măng nhỏ... gần như không khác biệt mấy về hương vị”. Nhà văn ẩm thực Russ Parsons cũng kết luận “không kích cỡ nào độc chiếm được sự tuyệt hảo – mỗi loại măng tây sẽ ngon nhất với cách chế biến xứng tầm”. Các chuyên gia và hiệp hội măng tây đều đồng tình rằng mục đích sử dụng mới là yếu tố quyết định lựa chọn măng tây khổng lồ hay măng tây mảnh cho bữa ăn của bạn.
Ươm ủ: Hạt giống cây Măng tây có thể nảy mầm ở nhiệt độ 20 độ C, nhưng thích hợp nhất là 30 - 50 độ C. Ngay sau khi hạt nảy mầm, rễ chính rất ngắn sẽ tự hủy để thay vào đó là một rễ trụ thẳng đứng, từ rễ trụ này các rễ con sẽ mọc xung quanh thành một bộ rễ chùm. Khi trưởng thành bộ rễ măng có thể trải rộng đến 65-75cm, thậm chí có thể rộng đến 90cm. Trên các đốt của rễ trụ ở gần mặt đất sẽ hình thành các thân mầm, đó chính là các chồi măng tây mà sau này ta có thể thu hoạch. Ngâm hạt với nước ấm 3 sôi 2 lạnh (nhiệt độ khoảng 50 oC) trong khoảng 8h sau đó mang hạt ra chà xát thật sạch rồi thay nước. Ngâm hạt với nước ấm lần 2 khoảng 3h sau đó rửa sạch chà xát hạt lần nữa cho thật sạch, để hạt ráo nước mang ủ ẩm trong khăn vải buộc lỏng trong vòng 1 đêm, rưới nước ấm để giữ độ ẩm cho hạt. Thỉnh thoảng mở ra kiểm tra xem, nếu có nhiều dịch nhớt thì phải rửa lại cho sạch bằng nước ấm cứ như vậy cho đến khi thấy hạt nứt mầm thì không rửa nữa. Có thể có hạt sẽ nứt mầm trước, hạt nứt mầm sau. Thông thường trong khoảng từ 12 – 16 ngày là hạt sẽ nảy mầm toàn bộ, nếu trời lạnh có thể có những hạt phải đến hơn 20 ngày ủ mới nảy mầm. Hạt nào nứt mầm trước thì đem ra trồng vào bầu đất: + Vật liệu (giá thể trộn đều) cho vào bầu ươm giống gồm: 30% đất sạch sàng nhuyễn (hoặc đất cát pha nhẹ) + 20% bã xơ dừa + 10% tro trấu đã xử lý nước vôi hoặc sulfat đồng + 40% phân trùn quế (hoặc phân chuồng ủ hoai) + chế phẩm nấm vi sinh đối kháng Trichoderma. + Sau 7-10 ngày ươm hạt, cây giống con sẽ mọc lên. Khi cây cao khoảng 10cm, tưới phân ủ hữu cơ/phân chuồng hoai mục + chế phẩm nấm xanh 1g/m vuông (phòng sâu), kết hợp nhổ cỏ dại (nếu giá thể ươm giống đã sử dụng phân trùn quế, bầu giống đã đủ dinh dưỡng trong suốt thời gian ươm giống 3 tháng). + Định kì tưới 1 tuần/lần: phân ủ hữu cơ dạng lỏng. + Khi cây được 10-12 tuần tuổi (cao 40-50cm), chọn những cây khỏe mạnh, sạch bệnh đem ra đất trồng rồi cắt hạ bớt ngọn giữ cây cao 25cm-30cm, căng dây nilon đôi kẹp cây măng vào giữa đôi dây để tránh gió quật đổ ngã cây. 1. Kỹ thuật ươm cây giống măng tây bằng viên nén xơ dừa Viên nén ươm hạt xơ dừa được làm từ nguyên liệu chính là mùn dừa nghiền nhuyễn, viên nén này đã tích hợp sẵn chất dinh dưỡng theo một tiêu chuẩn với một tỷ lệ nhất định, đảm bảo độ ẩm, độ PH thích hợp cho sự nảy mầm và sinh trưởng của cây giống. Sử dụng viên nén tỷ lệ mọc mầm cao, không bị vỡ bầu, không bị ô nhiềm môi trường. Kích thước viên nén trước khi ngâm nước: đường kính 3,5cm, chiều cao 1,5cm. Bao bọc bên ngoài là lớp xơ bông mỏng, trong là mùn dừa nén chặt, phía trên có lỗ tra hạt. Cách gieo hạt măng tây vào viên nén: Ngâm viên vén vào nước sạch trong 2-5 phút, viên nén sẽ nở to gấp 3-4 lần kích thước ban đầu thành bầu để gieo hạt, lấy tay gỡ phần bao gần lỗ tra hạt để chuẩn bị gieo hạt. Phơi hạt (tạo nhiệt ấm) măng tây 2 giờ để kích thích mọc mầm, ngâm nước 12 giờ, vớt ra rửa sạch và gieo ngay vào lỗ hạt sau đó phủ kín hạt bằng cát. Tưới nước giữ ẩm hàng ngày, che chắn khỏi gia súc hay chim phá hoại. Không cần phải bón phân vì trong viên nén đã tích hợp dinh dưỡng nuôi cây Từ khi gieo hạt đến mọc mầm là 15 ngày, đến khi cây giống mọc chồi thứ hai là 45 ngày tuổi, chăm sóc tiếp tục đến 60 ngày tuổi thì đem trồng ra ruộng sản xuất. 2. Kỹ thuật ươm cây giống măng tây bằng bầu nilon Bầu ươm cây giống măng tây có đường kính 6cm cao 15cm có đục lỗ sẵn Giá thể làm bầu gồm 1/3 đất +1/3 xơ dừa + 1/3 phân hữu cơ ủ hoai (không dùng trấu đốt) Phơi hạt măng tây 2 giờ để kích thích mọc mầm, ngâm nước 12 giờ, vớt ra rửa sạch và gieo hạt vào giữa bầu có giá thể, chiều sâu gieo hạt 1,5cm (1 đốt tay) sau đó phủ kín hạt. Tưới nước giữu ẩm hàng ngày, che chắn khỏi gia súc hay chim phá hoại Từ ngày gieo hạt đến mọc mầm là 15 ngày, chăm sóc tiếp tục đến 90 ngày tuổi thì đem trồng ra ruộng sản xuất. 3. Kỹ thuật làm luống chím ươm cây giống măng tây trên đất cát Chuẩn bị đất 1 tháng trước khi trồng: dọn sạch sẽ cỏ dại, cày phơi ải và bón phân hữu cơ (ủ hoai) trước khi gieo hạt. Làm luống chìm tương tụ ươm hạt giống rau, kích thước luống 0.8m, bờ ruộng 0,2m, cao 0,2m. Dùng cây cỡ kéo hàng gieo hạt khoảng 10cm. Phơi hạt măng tây 2 giờ để kích thích mọc mầm, ngâm nước 12 giờ, vớt ra rửa sạch và gieo hạt vào rãnh khoảng cách gieo hạt (hàng x cây)10cm x 6cm, sâu 1cm (1 đốt tay) và lấp kín hạt bằng trang gỗ Tưới nước giữ ẩm hàng ngày bằng hình thức tưới rãnh, không dùng vòi phun và không nên tưới bằng hệ thống phun mưa vì cây non rất yếu dễ bị đổ rạp chết cây. Phòng trừ sâu bệnh, dịch hại: + Trừ sâu bọ, bệnh chết cây con như bệnh đốm tím bằng chế phẩm sinh học Bón phân cho cây giống: + Từ khi gieo hạt đến mọc mầm 15 ngày không bón phân. + Sau khi gieo hạt 30 ngày tưới phân bón lá. + Sau khi gieo hạt 45 ngày tưới phân ủ hữu cơ dạng lỏng (phân chuồng, phân xanh, phân rác, phân vi sinh hữu cơ) cho cây. + Sau khi gieo hạt 60 ngày tiếp túc tưới phân ủ hữu cơ, liều lượng như trên. + Sau khi gieo hạt 75 ngày tưới phân ủ hữu cơ. Nhổ cây con đem trồng ra ruộng sản xuất sau khi cây đủ 90 ngày tuổi. 4. Kỹ thuật làm luống nổi ươm cây giống măng tây trên đất thịt pha cát Chọn đất làm vườn ươm giống như ươm hạt giống cây rau. Đất cày bừa kỹ, sạch cỏ dại, bón phân hữu cơ ủ hoai trước khi gieo hạt tối thiểu 30 ngày. Lên luống nổi: rộng 1m, cao 0,3m, rãnh rộng 0,4m. Dùng cây tròn hay cây vuông đường kính 20mm, dập trên mặt luống thành các hàng cách nhau 10cm, sâu 2cm, để tạo hàng gieo hạt. Phơi hạt măng tây 2 giờ để kích thích mọc mầm, ngâm nước 12 giờ, vớt ra rửa sạch và gieo ngay. Gieo hạt khoảng cách (hàng x cây): 10cm x 6cm, lấp đất xốp dày 1cm để phủ kín hạt. Phủ một lớp rơm mỏng để tưới nước không bị kết váng bề mặt, sau 15 ngày cây măng bắt đầu mọc thì dỡ bỏ hết để cây con mọc bình thường. Tưới nước giữ ẩm hàng ngày bằng bình ô doa (bình hoa), không dùng vòi phun và không nên tưới bằng hệ thống phun mưa vì cây con rất yếu dễ bị đổ rạp chết cây. Phòng trừ sâu bệnh, dịch hại: + Trừ sâu bọ, bệnh chết cây con như bệnh đốm tím bằng chế phẩm sinh học Bón phân cho cây giống: + Từ khi gieo hạt đến mọc mầm 15 ngày không bón phân. + Sau khi gieo hạt 30 ngày tưới phân bón lá. + Sau khi gieo hạt 45 ngày tưới phân ủ hữu cơ dạng lỏng (phân chuồng, phân xanh, phân rác, phân vi sinh hữu cơ) cho cây. + Sau khi gieo hạt 60 ngày tiếp túc tưới phân ủ hữu cơ, liều lượng như trên. + Sau khi gieo hạt 75 ngày tưới phân ủ hữu cơ. Nhổ cây con đem trồng ra ruộng sản xuất sau khi cây đủ 90 ngày tuổi.
Trên thị trường Việt Nam hiện nay, các giống măng F1 được sản xuất từ Mỹ đang chiếm nhiều ưu thế khi có năng suất, chất lượng, khả năng chống chịu một số loại bệnh tương đối tốt. Mà giá hạt giống lại mềm hơn giá hạt F1 đến từ Hà Lan. Tại sao lại gọi là F1? Bởi vì các giống măng F1 này được lai tạo thành công nhờ áp dụng các công nghệ kỹ thuật tiên tiến, giúp măng thích nghi với những điều kiện khí hậu mới, ví dụ như khí hậu nhiệt đới tại nước ta. Hạt giống F1 có năng suất và chất lượng cao, khả năng kháng sâu bệnh tốt. Trong khi hạt giống F2, F3 là đời con cháu của F1, không bảo toàn được các đặc điểm nổi trội của F1, năng suất và chất lượng kém đi nhiều. Đó là lý do việc đảm bảo mua được hạt giống chuẩn F1, có tên giống rõ ràng, là rất quan trọng với những ai đang có ý định gieo trồng loại cây này. Một số giống măng Mỹ F1 thích nghi thành công với điều kiện khí hậu tại nhiều vùng Việt Nam, phát triển nhanh chóng, cho những ngọn măng mập mạp, hương vị giòn ngọt. Tiêu biểu là giống Grande và Atlas, đang được các chuyên gia đánh giá là đặc biệt phù hợp để trồng tại Việt Nam. Các tiêu chí để so sánh - Về kích thước ngọn măng Giống Thời gian bắt đầu mọc măng Khí hậu Đường kính ngọn măng Grande F1 Trung bình sớm Ấm nóng Lớn (10-16 mm) Atlas F1 Trung bình sớm Lạnh đến ấm nóng Trung bình lớn (8-12 mm) UC 157 F1 Trung bình sớm Lạnh đến ấm nóng Trung bình (7-10mm) Apollo F1 Giữa vụ Mát mẻ đến ấm nóng Trung bình (7-10mm) (Các yếu tố môi trường, kỹ thuật chăm sóc có thể ảnh hưởng đến kích cỡ ngọn măng) Trong quá trình nghiên cứu, các chuyên gia nhận định giống Grande F1 cho kích thước ngọn măng to nhất, giống Atlas F1 cho kích thước nhỏ hơn một chút nhưng vẫn thuộc loại 1. Và với dải khí hậu phù hợp thì giống Grande và Atlas có thể trồng trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Măng tây có khả năng chịu được rét, nhưng dưới 10 độ C chúng ngừng sinh trưởng, thật may là khí hậu Việt Nam kể cả ở miền bắc cũng hiếm khi nhiệt độ xuống dưới 10 độ C. Hầu như các dòng giống trên thế giới hiện nay đều phát triển tốt tại biên độ nhiệt từ 20-25 độ C. - Về năng suất Các chuyên gia luôn khẳng định dòng Grande F1 luôn là dòng cho năng suất cao nhất trong các giống măng Mỹ, ngọn măng to nhất, chống chịu bệnh tốt nhất. Atlas F1 có năng suất cao thứ 2, tiếp đến là Apollo F1 và UC157 F1. Khối lượng tịnh trung bình của một ngọn măng (g), số lượng mầm măng mọc lên trên một héc-ta đất của giống Grande và Atlas cũng là vô địch ở các dòng Mỹ. - Về tốc độ nảy mầm của hạt giống măng tây Hạt măng tây nảy mầm trong điều kiện thuận lợi. Tốc độ nảy mầm phụ thuộc vào giống, nhiệt độ và các yếu tố môi trường bên ngoài khác, ví dụ: loại đất hoặc giá thể dùng để gieo hạt và tính chất của nó, đất tơi xốp không bị nén chặt hạt măng sẽ dễ nảy mầm hơn. Hạt nảy mầm chậm không có nghĩa là hạt kém sức sống. Hơn thế các loại giống sẽ có những thời giản nảy mầm khác nhau. Có thể mất đến 5 ngày để bắt đầu nảy mầm hoặc có thể lâu hơn tuỳ vào điều kiện nhiệt độ. Như các chuyên gia đã nghiên cứu thì giống Atlas và Grande sẽ này mầm muộn hơn một chút do với Apollo và UC157. Tuy nhiên điều này không ảnh hưởng đến khả năng nảy mầm của hạt hay tốc độ sinh trưởng của cây sau này, nó chỉ thách thức lòng kiên nhẫn của bạn. - Về khả năng chống chịu sâu bệnh Thống kê của các trung tâm kiểm nghiệm thuộc Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ chứng minh Grande F1 kháng bệnh tốt nhất, sau đó đến UC157 F1, Apollo F1 và Atlas F1. Việc so sánh này cũng chỉ mang tính chất tương đối, ví dụ như Grande F1 chống chịu tốt nhiều loại bệnh phổ biến hơn so với 3 giống còn lại, nhưng ở một bệnh cụ thể nào đó (không có trong nghiên cứu của trung tâm kiểm nghiệm) thì nó có thể kém hơn. Đặc điểm nổi bật của Grande F1 + Thích nghi tốt khí hậu nhiệt đới tại Việt Nam + Trọng lượng và đường kính trung bình của một ngọn măng là lớn nhất so với các dòng Atlas, Apollo và UC157 + Sản xuất được nhiều măng loại 1 (trên 70% sản lượng thu hoạch): với đầu búp măng đóng chặt; thân thẳng, non, mịn màng; đường kính > 10mm + Cho thu hoạch sớm so với các giống khác + Khả năng kháng bệnh vượt trội so với Atlas, Apollo và UC157; kháng nấm fusarium, bệnh gỉ sắt, bệnh bạc lá, thối rễ,..., đồng thời không có chủng Asparagus Latent Virus 2 + Độ tinh khiết di truyền của giống được chứng nhận đảm bảo bởi Hiệp hội cải tiến cây trồng California (Mỹ) Đặc điểm nổi bật của Atlas F1 + Atlas thích nghi với các vùng khí hậu lạnh tốt hơn Grande, do đó có thể phù hợp để trồng tại các vùng núi phía bắc + Năng suất cao, có thể thấp hơn Grande một chút nhưng cao hơn Apollo và UC157 + Trọng lượng và đường kính trung bình của một ngọn măng lớn hơn so với các dòng Apollo và UC157 + Sản xuất được nhiều măng loại 1 (trên 50% sản lượng thu hoạch), đặc biệt là trong những năm đầu: với đầu búp măng đóng chặt; thân thẳng, non mềm; đường kính 8-12mm + Kháng bệnh gỉ sắt, bệnh furasium, thối rễ,..., đồng thời không có chủng Asparagus Latent Virus 2 + Độ tinh khiết di truyền của giống được chứng nhận đảm bảo bởi Hiệp hội cải tiến cây trồng California (Mỹ) Bạn có thể đặt mua hạt giống măng tây qua website này hoặc gọi đến hotline: 0904678676. Đội ngũ kỹ sư nông nghiệp của chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn một cách chính xác về mọi thứ cần làm để có một vườn măng tây khoẻ mạnh. Bạn có thể nhận hàng tại nhà thông qua chuyển phát nhanh hoặc nhà xe vận chuyển.
1. Măng tây xào tỏi Món ăn đơn giản nhưng đem đến sự hoà quyện giữa vị giòn ngọt của măng tây cùng mùi thơm của tỏi, sẽ đánh thức vị giác của bạn trong lần đầu tiên nếm thử. Nguyên liệu: - 300g măng tây - 1 củ tỏi (4-5 tép) - Dầu ăn - Hạt nêm, dầu hào, tiêu xay Cách sơ chế: - Rửa sạch các ngọn măng tây, cắt phần gốc của bó măng (khoảng 5 cm), và gọt bỏ phần vỏ già của chúng. - Tiếp tục cắt phần ngọn măng còn lại thành các khúc dài 5 cm, phần ngọn này còn non nên không cần gọt vỏ. - Ngâm các khúc măng tây trong nước đá lạnh - Bóc vỏ, đập dập các tép tỏi Cách nấu: - Phi thơm tỏi dùng dầu nóng - Tỏi hơi vàng thì cho măng vào xào cùng, lưu ý để lửa to - Xào măng được khoảng một phút, ta cho thêm khoảng 1/4 bát con nước lọc vào chảo - Khi măng đã mềm và chín hơn một chút, ta cho 1 thìa cà phê hạt nêm + 1 thìa cà phê dầu hào vào chảo - Đảo đều gia vị trong chảo, xào măng thêm khoảng 2 phút, nêm nếm thêm gia vị nếu cần - Tắt bếp, đổ măng ra đĩa, rắc thêm 1 chút tiêu xay Nguồn ảnh: Cook Béo
Đang cập nhật bài viết
